Door advocaat bestuursrecht Jim Frielink

Een burger kan een aanvraag doen bij een bestuursorgaan, zoals bijvoorbeeld een gemeente. Een aanvraag is een verzoek aan een bestuursorgaan om een besluit te nemen. Voorbeeld zijn handhavend optreden of het verlenen van een omgevingsvergunning. Wat te doen indien een bestuursorgaan echter niets onderneemt naar aanleiding van deze aanvraag?

Welke termijn is er van toepassing?

In de algemene wet bestuursrecht (Awb) is in artikel 4:13 bepaald dat er binnen de wettelijke termijn besloten dient te worden op de aanvraag. In dat geval moet er dus gekeken worden naar de inhoud van de aanvraag om de termijn vast te stellen.

Wettelijke beslistermijn

Zo bepaalt artikel 3.9 van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) dat het bestuursorgaan binnen acht weken moet beslissen. Lid 2 van artikel 3.9 geeft echter de mogelijkheid om de termijn om op de aanvraag te beslissen nogmaals met zes weken te verlengen.

Het is daarom van belang om vast te stellen op welk wettelijk voorschrift uw aanvraag gebaseerd is. Als u heeft vastgesteld welk wettelijk voorschrift van toepassing is, dient u in de wet- en regelgeving na te gaan welke termijn er aan het bestuursorgaan gegund is om te reageren.

Geen wettelijke beslistermijn?

Veel aanvragen tot het nemen van een beschikking zijn niet aan termijnen gebonden via een wettelijke voorschrift. Als u bijvoorbeeld de gemeente verzoekt om handhavend op te treden op grond van de Algemene plaatselijke verordening (APV) zullen daarvoor (in de regel) geen termijnen zijn opgenomen.

In dat geval stelt de Awb dat het bestuursorgaan in ieder geval binnen een redelijke termijn dient te beslissen op een aanvraag. De Awb vult de term ‘redelijke termijn’ in door te stellen dat deze termijn na acht weken verstreken is. Artikel 4:14 Awb biedt het bestuursorgaan in dat geval nog wel de mogelijkheid om ook deze termijn nogmaals met een ‘redelijke termijn’ te verlengen.

Niet genomen besluit

Maar als het bestuursorgaan toch geen besluit neemt dan heeft een belanghebbende een aantal mogelijkheden. Zo kan het bestuursorgaan in gebreke worden gesteld waarna, bij het uitblijven van een besluit binnen veertien dagen, het bestuursorgaan een dwangsom verbeurt. Maar de wetgever heeft ook de mogelijkheid geboden om bezwaar aan te tekenen tegen een niet genomen besluit.

Ook zijn er situaties waarin een beschikking van rechtswege wordt gegeven bij het uitblijven van een (tijdige) beschikking vanuit het bestuursorgaan. Deze regeling uit artikel 4:20b Awb is echter een uitzondering die bij wettelijk voorschrift toepasselijk verklaard dient te worden. Deze regeling zullen wij in een later blog bespreken.

Dwangsom bij te laat genomen besluit

Indien het bestuursorgaan binnen de eerder genoemde (wettelijke) termijnen niet beslist heeft op de aanvraag kan de belanghebbende een ingebrekestelling versturen. Neemt het bestuursorgaan nadat zij in gebreke is gesteld nog steeds geen besluit, dan verbeurt het bestuursorgaan een dwangsom voor iedere dag dat zij in gebreke blijft met een wettelijk vastgesteld maximum.

Bezwaar tegen niet genomen besluit

Naast een dwangsom  geeft de Awb ook de mogelijkheid om bezwaar te maken tegen het niet (tijdig) genomen besluit. Dit is enigszins een juridische fictie, maar wel noodzakelijk om een belanghebbende de mogelijkheid te bieden om uiteindelijk toch een beschikking te krijgen.

Artikel 6.2 Awb stelt daarom dat voor wat betreft bezwaar en beroep een niet tijdig genomen besluit gelijkgesteld is aan een normaal besluit. Dit heeft als voordeel dat naast de dwangsommen die na een ingebrekestelling verbeurd worden door het bestuursorgaan een belanghebbende ook de mogelijkheid heeft om bezwaar in te stellen tegen een niet genomen besluit. Op die manier wordt voorkomen dat een belanghebbende geen rechtsingang heeft vanwege het uitblijven van een beschikking.

Vragen? Neem contact op met onze bestuursrecht advocaten.

Heeft u vragen over een niet genomen besluit of een te laat genomen besluit? Neem vrijblijvend contact met ons op. Bel 020 – 623 45 77 of mail ons!