Door onze advocaat arbeidsrecht Dennis Coppens –
De werkgever is op grond van artikel 6:170 BW aansprakelijk voor schade die een werknemer maakt in de uitoefening van zijn werkzaamheden. Wil er echter sprake zijn van aansprakelijkheid van de werkgever, moet er echter wel een voldoende functioneel verband zijn tussen de schade en de taak die aan de werknemer is opgedragen. Kort gezegd: de schade moet wel enigszins het gevolg zijn geweest van de werkzaamheden die de werknemer normaliter uitvoert.
Wanneer is de werkgever aansprakelijk
Zo zal het breken van een ruit als glazenwasser, het omver rijden van een verkeersbord als pakketbezorger of het omgooien van een vaas als schoonmaker in voldoende functioneel verband staan met de werkzaamheden van de betreffende werkzaamheden of activiteiten.
Wettelijke regeling aansprakelijkheid werkgever
Artikel 6:170 luidt als volgt:
“Voor schade aan een derde toegebracht door een fout van een ondergeschikte, is degene in wiens dienst de ondergeschikte zijn taak vervult aansprakelijk, indien de kans op een fout door de opdracht tot het verrichten van deze taak is vergroot en degene in wiens dienst hij stond, uit hoofde van hun desbetreffende rechtsbetrekking zeggenschap had over de gedragingen waarin de fout was gelegen.”
Niet alleen werknemers
De regeling van artikel 6:170 BW is van toepassing op ondergeschikten en dus niet alleen op de relatie tussen werknemers en werkgevers. Zo kan een stagiaire in een stagebedrijf of ook een leerling van een school als ondergeschikte worden aangemerkt en is in dat geval het stagebedrijf of bijvoorbeeld de school in beginsel aansprakelijk voor de schade.
Geweld werknemer
Indien een werknemer geweld pleegt tegen derden of collega’s is dat bijna nooit onderdeel van de opgedragen werkzaamheden. Men zou derhalve niet snel aannemen dat het plegen van geweld een functioneel verband had met de uit te voeren werkzaamheden. Toch blijkt dit in de praktijk anders.
Kans op fout vergroot
Artikel 6:170 BW stelt immers als voorwaarde dat de kans op een fout door het verrichten van de opdracht is vergroot. Indien de kans dat een werknemer geweld gebruikt groter wordt door de werkzaamheden die hij uitoefent, is de werkgever in beginsel sneller aansprakelijk. Dit resulteert erin dat een werknemer die vanwege zijn werkzaamheden contact heeft met derden, waaronder klanten, en tijdens die werkzaamheden geweld gebruikt, minder snel zelf aansprakelijk zal zijn en juist de werkgever aansprakelijk is.
In die gevallen is de kans op de fout (in dit geval: geweld) immers groter geworden door de uit te oefenen werkzaamheden. Als gevolg zal de werkgever aansprakelijk zijn voor de geweldsmisdrijven die de werknemer begaat.
Voorbeelden
Over de aansprakelijkheid van werkgevers voor werknemers is veel jurisprudentie. Hieronder hebben wij een aantal zaken geselecteerd. In slechts één van deze voorbeelden is de werkgever niet aansprakelijk gehouden voor de veroorzaakte schade als gevolg van de geweldsmisdrijven door de werknemer.
Wel aansprakelijk
Mishandeling door portier
ECLI:NL:RBARN:2003:AF9686
Een portier van een café slaat een klant die ruzie heeft gemaakt met een andere klant. Nadat de klant herhaaldelijk gesommeerd is om te vertrekken, ontstaat buiten een handgemeen tussen de portier en de betreffende klant.
“De rechtbank is van oordeel dat bij de uitoefening van het beroep van portier bij een horecagelegenheid een zekere mate van fysiek contact met (lastige) bezoekers niet is te vermijden. Daarmee is gegeven dat de kans op de door Y gemaakte fout objectief is verhoogd.
Het feit dat het sluitingstijdstip van het café was verstreken maakt dit niet anders. Dat zegt op zichzelf niets over het einde van de diensttijd van Y. Na de mishandeling is Y volgens zijn bij de politie afgelegde verklaring ook weer het café binnengegaan.”
Mishandeling door winkelmedewerker
ECLI:NL:RBMNE:2013:7291
Om onduidelijke redenen is er een vechtpartij ontstaan tussen een klant van een winkel en een medewerker.
“Er is immers niet sprake van een willekeurige mishandeling; het betrof de bejegening van een klant door de medewerker. De gedragingen van deze persoon jegens[eiser] zijn in de directe uitoefening van die werkzaamheden begaan, waarover[gedaagde] zeggenschap had.[gedaagde] is dus op grond van art. 6:170 BW risico-aansprakelijk is voor de schade die[eiser] heeft geleden als gevolg van de fout.”
Mishandeling supermarktklant door caissière
ECLI:NL:RBNHO:2015:10003
Nadat een klant een (neerbuigende) opmerking maakt naar de caissière van een supermarkt, staat de caissière op vanachter haar kassa en slaat de klant in het gezicht.
“Albert Heijn is voor dit onrechtmatig handelen aansprakelijk, omdat [de cassière] als caissière in dienst was bij Albert Heijn. Het onrechtmatig handelen van [de cassière] vond plaats tijdens de gebruikelijke en door Albert Heijn aan haar opgedragen werkzaamheden en [verzoekster] was als klant van Albert Heijn in de winkel aanwezig en wilde haar boodschappen afrekenen toen zij vervolgens mishandeld werd. Er bestaat dan ook voldoende verband tussen de fout van [de cassière] en de aan haar opgedragen taak (het afrekenen van de boodschappen van klanten van Albert Heijn). Daarbij geldt dat een functioneel verband tussen fouten van een onderschikte en diens werksituatie, al betrekkelijk snel moet worden aangenomen. Door Albert Heijn is onvoldoende onderbouwd dat het een incident in de privésfeer zou betreffen, en dit blijkt ook niet uit het proces-verbaal van het politieverhoor of uit andere stukken en evenmin uit de camerabeelden, zodat de kantonrechter hieraan voorbij gaat.”
Conducteur slaat reiziger
ECLI:NL:RBROT:2017:1063
Tramconducteur slaat na een woordenwisseling een reiziger die mogelijkerwijs geen geldig vervoersbewijs had.
“De conducteur sloeg [eiser] op het moment dat hij in functie was als conducteur in een tram van de R.E.T. Het incident had zijn oorzaak in een discussie over de geldigheid van het vervoersbewijs van [eiser] . Hiermee is sprake van voldoende verband tussen de fout van de conducteur en de hem opgedragen taak, te weten (onder meer) het controleren van de vervoersbewijzen. Securitas en de R.E.T. zijn derhalve op grond van artikel 6:170 BW aansprakelijk voor de fout van de conducteur.”
Niet aansprakelijk
Mishandeling/poging tot doodslag in tuinbouwbedrijf
ECLI:NL:RBDHA:2016:7281
Een medewerker in de tuinbouw steekt een collega met een stiletto mes meerdere malen in het hoofd en lichaam.
“De aard van de onrechtmatige gedraging van [A] , het toebrengen van ernstig letsel bij [eiser] , houdt geen verband met de aan [A] opgedragen werkzaamheden. Evenmin hebben deze werkzaamheden de kans op de mishandeling vergroot, teminder nu [A] daarbij een eigen mes heeft gebruikt en dus geen middel dat hem door zijn werkgever [gedaagde sub 1] ter beschikking is gesteld.”
