Door Dennis Coppens
Deze week werd bekend dat de minister van binnenlandse zaken in samenspraak met de grote verhuurplatforms zoals booking.com, airbnb en Homeaway/Expedia en Wimdu gesproken heeft over een registratieplicht. Daarbij moet een verhuurder op dergelijke platforms de woning registreren bij de overheid of gemeente en de daarna toegewezen registratiecode koppelen aan een verhuuraccount. Hoe werkt een registratieplicht en wat zijn de gevolgen?
Een voorbeeld: San Francisco en Airbnb
Meerdere steden hebben al een registratieplicht ingevoerd. Een voorbeeld is San Francisco die op dit moment met Airbnb een afspraak heeft gemaakt. In San Francisco moet men zich registreren als men korter dan 30 dagen per keer een woning wenst te verhuren. Dit is vergelijkbaar met wat in Nederland als ‘short stay verhuur’ wordt aangemerkt. Aan de hand van de regeling zoals die daar getroffen is, bekijken we hoe een registratielicht in Nederland mogelijk zal uitpakken
Hoe werkt een registratie?
Via een website van de gemeente (of mogelijk de overheid) doet men een registratie-aanvraag. Aan de hand van de door u opgegeven informatie zal de gemeente beoordelen of u voldoet aan de gestelde eisen voor vakantieverhuur. Indien de gemeente akkoord gaat, krijgt u een registratienummer toegewezen.
Wat doet u als de registratie geweigerd wordt? Dat zal nog moeten blijken. Logischerwijs heeft de weigering als een bestuursrechtelijk besluit te gelden en kunt u bezwaar maken tegen een dergelijke weigering.
Als u echter wel een registratienummer is toegewezen dient u dit vervolgens op te geven op de door u gebruikte website zoals airbnb, booking.com etc. Zonder het registratienummer zal uw advertentie immers niet verschijnen op de website.
Wat zijn de voordelen?
Het primaire voordeel van de registratieplicht is dat de gemeentes inzicht krijgen in welke exacte adressen nou worden aangeboden voor de vakantieverhuur. Platforms als airbnb en booking.com delen deze adresgegevens van hun verhuurders niet vanwege de privacy wetgeving.
Een ander voordeel is dat het aantal nachten dat men mag verhuren beperkt kan worden. Amsterdam kent al een limiet van 60 dagen, andere steden overwegen een limiet in te voeren. Zie ook ons blog over de regels voor airbnb voor Utrecht, Den Haag en Rotterdam. De minister heeft in haar brief aan de Tweede Kamer aangegeven een systeem in te willen voeren dat uniform werkt. Dus steden kunnen via het systeem hun eigen limieten qua dagen instellen en ook andere voorwaarden toevoegen.
Amsterdam als voorbeeld
Om aan te tonen hoe een registratieplicht in de praktijk kan uitpakken, geven wij een voorbeeld. In Amsterdam mag men een woning maximaal 60 dagen verhuren via de vakantieverhuurregeling. Doordat uw registratienummer verbonden is aan een geverifieerd adres, kunt u niet meer nachten verhuren dan de verhuurwebsite (airbnb, booking etc) in samenspraak met de gemeente heeft vastgesteld.
Stel dat u bijvoorbeeld eerst uw woning 60 dagen via booking.com verhuurd heeft. Als u vervolgens uw woning nogmaals 60 dagen via airbnb wilt gaan verhuren, zal dit niet gaan. De aan u toegewezen unieke registratiecode zal immers bij uw registratie bij airbnb ‘aangeven’ dat u al reeds bij Booking.com het maximaal aantal dagen heeft ‘opgemaakt’.
Welke gegevens moet men opgeven?
Wat de regels in de Amsterdam of de overige grote steden wordt, is nog niet precies duidelijk. Het ligt echter voor de hand dat de volgende gegevens in ieder geval opgegeven moeten worden:
Naam, telefoonnummer, e-mail, geboortedatum en het exacte adres van de woning. Mogelijk zult u ook moeten opgeven of het een koop- of huurwoning betreft. Mogelijk zult ook bepaalde bewijzen moeten aanleveren of uploaden. Zo dient u mogelijk te bewijs dat u ingeschreven staat op het adres en dat u bijvoorbeeld toestemming heeft van de VVE voor de vakantieverhuur.
Zoals gezegd weten wij nog niet exact welke gegevens gevraagd zullen worden, maar gezien de doelstelling van de registratieplicht, lijken de bovengenoemde gegevens wel noodzakelijk.
Privacy en registratieplicht
Hoewel details ontbreken, lijkt de registratieplicht ook een behoorlijk privacy risico met zich mee te brengen. In dat opzicht doen zich de zelfde zorgen voor als bij meldplicht die in oktober 2017 in Amsterdam is ingevoerd. De vraag is immers: wie kan de opgegeven gegevens gaan inzien en gebruiken voor eventuele andere doeleinden?
De brief van minister Ollongren stelt over het privacy aspect:
“De inzet is dat gemeenten kunnen identificeren waar toeristische verhuur plaatsvindt zonder dat de platforms persoonsgegevens hoeven te verstrekken. Door publicatie van een registratienummer op de websites van de platforms is inzichtelijk voor de gemeente waar toeristische verhuur plaatsvindt, zonder dat het de privacy van de aanbieders ernstig aantast.”
Het lijkt evident dat een registratienummer voor de gemeente terug te leiden is tot een adres en dat dit adres terug te leiden is tot een persoon. Dat maakt dat het een persoonsgegeven is zoals bedoeld in de WBP/AVG. In dat opzicht lijkt het behoorlijk lastig te worden om een registratieplicht in te voeren, zonder dat er persoonsgegevens verwerkt worden. Mogelijk verstrekken de platforms deze gegevens dan zelf wel niet, maar het is wel degelijk een verwerking van persoonsgegevens. De privacy wetgeving en airbnb verhuur zullen wij laten nog bespreken.
Voorzichtige conclusie
Een registratieplicht voor vakantieverhuur zal de gemeente meer mogelijkheden geven om te handhaven. Men krijgt immers zeer goed inzicht in het aantal dagen dat een woning verhuurd wordt. Ook kan men het aantal woning dat men aanbiedt op deze manier beperken. Ieder natuurlijk persoon kan zich immers maar op één adres registreren en dus ook maar één woning verhuren. In dat opzicht is een registratieplicht een goed wapen in de strijd tegen het onttrekken van een woning. Maar mogelijk een zeer zwaar middel om enkel en alleen de vakantieverhuur te reguleren. Want risico’s zijn er ook als het gaat om de privacy. Daar zullen de gemeentes voldoende rekening mee moeten houden.
