Door onze bestuursrecht advocaat Jim Frielink

In een nieuwe uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 16 januari 2019 ging het om een de eigenaar van een woning die een boete kreeg vanwege het onttrekken van die woning aan de woningvoorraad. De huurder van de woning had de woning had deze immers verhuurd via airbnb. De gemeente Amsterdam is overgegaan tot boeteoplegging.

Boete eigenaar woning

Het komt vaker voor dat een eigenaar van een woning bestuurlijke boete krijgt voor woningonttrekking door de huurder. Het opleggen van een dergelijke boete is te vergelijken met het functionele daderschap, een leerstuk uit het strafrecht.

Daarbij wordt haast altijd dezelfde formulering aangehaald dat: “van de eigenaar (mag) worden gevergd dat hij zich tot op zekere hoogte informeert over het gebruik dat van het verhuurde pand wordt gemaakt. Om niet verantwoordelijk te kunnen worden gehouden voor onrechtmatig gebruik van het door hem verhuurde pand dient de eigenaar aannemelijk te maken dat hij niet wist en niet kon weten dat het pand aldus werd gebruikt.”

Zorgplicht

Het is mogelijk voor een eigenaar van een woning om na te gaan of een woning via airbnb wordt aangeboden. Moeilijker is het om na te gaan of dit ook overeenkomstig de regels heeft plaatsgevonden.

Indien er een wietplantage in een woning wordt gerund is dat voor een eigenaar bijvoorbeeld makkelijker te constateren dan of er tegelijkertijd teveel toeristen in de woning verblijven en/of de woning bijvoorbeeld meer dan de toegestane 30 dagen wordt verhuurd. Kortom: de eigenaar van een woning kan in een best moeilijke positie komen te verkeren als een huurder de woning via airbnb verhuurt.

Woningcorporaties

Woningcorporaties hebben deze zorg niet. Als de gemeente Amsterdam constateert dat in een woning van een woningcorporatie Airbnb verhuur heeft plaatsvindt dan krijgt de woningbouwcorporatie nooit een bestuurlijke boete als eigenaar van de woning. De woningcorporaties zullen de huurder een boete opleggen en gaan slechts in sommige gevallen over tot het ontbinden van de huurovereenkomst. Dit is bestuursrechtelijk gezien in strijd met het gelijkheidsbeginsel. Een particuliere eigenaar van een woning heeft daarmee immers een (zwaardere) zorgplicht en de woningcorporatie niet.

Gelijkheidsbeginsel

De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State stelt dan ook dat daarmee sprake is van schending van het gelijkheidsbeginsel. In sommige gevallen kan er echter reden zijn om (ogenschijnlijke) gelijke gevallen niet gelijk te behandelen. Het is om die reden dan ook dat de Afdeling stelt dat de gemeente Amsterdam het besluit tot boeteoplegging opnieuw dienen te motiveren. De gemeente krijgt dus een herkansing om uit te leggen waarom het ´terecht´ is dat een particuliere eigenaar wel een boete kan krijgen en een woningcorporatie niet.

Conclusie

Het zal afwachten zijn met welke motivering de gemeente Amsterdam komt. Een goede motivering lijkt immers niet snel te vinden als het gaat om sancties van 20.500 Euro. Logischerwijs zal de gemeente Amsterdam daarom af moeten gaan zien van dergelijke boetes voor particuliere woningeigenaren in het geval van woningonttrekking óf de gemeente moet ook de corporatie boetes gaan opleggen in het geval een huur een woning onttrekt aan de woningvoorraad. Wordt dus weer vervolgd…