Door onze airbnb advocaat Jim Frielink

Enige tijd geleden schreef ik over een tussenuitspraak van de Raad van State. In deze zaak werd de eigenaar van een woning beboet voor de verhuur van de woning aan toeristen. De eigenaar had de woning niet verhuurd, maar een derde partij. Toch kreeg hij als functioneel dader een boete opgelegd. In hoger beroep voerde de eigenaar kort gezegd aan dat het in strijd is met het gelijkheidsbeginsel indien hij als eigenaar wel een boete krijgt, maar een woningcorporatie als eigenaar nooit een boete krijgt. De Raad van State volgde de man en vroeg het college van burgemeester en wethouders van Amsterdam om deze ongelijkheid nader te motiveren.

Gemeente motiveert

De gemeente stuurde een nadere onderbouwing in. In de einduitspraak behandelt de RvS deze motivering en vat samen:

“Daarbij heeft de gemeente Amsterdam ingebracht dat woningcorporaties eigen fraudeteams en meldpunten hebben voor burgers waarmee zij actief inzetten op het opsporen van misstanden rondom bewoning van hun panden. Ook treden woningcorporaties en de gemeente in een aantal gevallen gezamenlijk op bij het bestrijden van woonfraude. Zo blijkt uit de door [appellant] bij de rechtbank overgelegde brief van de wethouder wonen van 2 februari 2016 dat woningcorporaties, de gemeente en de Makelaarsvereniging Amsterdam in 2015 hebben samengewerkt bij het bestrijden van woonfraude”

Aan zorgplicht voldaan

Door de hierboven beschreven inspanningen te leveren voldoen de woningcorporaties aan hun zorgplicht, zo meent de RvS. Iedere eigenaar heeft immers een inspanningsverplichting om te controleren hoe een woning gebruikt wordt door de huurder. Door een team op te richten en ook actief samen te werken met de gemeente is er daarmee voldaan aan de zorgplicht en is het gerechtvaardigd dat aan woningcorporaties geen boete wordt opgelegd.

Eigenaar krijgt boete

Aangezien de eigenaar van deze woning in het geheel geen inspanning heeft geleverd, althans zo meent de RvS, om illegale verhuur van zijn woning te voorkomen is aan hem terecht een boete opgelegd. De eigenaar stelde de woning beschikbaar aan City Hotel. Daarmee had hij moeten vermoeden dat de woning zou worden gebruikt voor toeristische verhuur. Dat hij niet wist dat toeristische verhuur niet is toegestaan zonder vergunning kon hem ook niet baten. De boete moet hij doet dan ook betalen.

Belang van de uitspraak?

De uitspraak heeft wel enige waarde voor eigenaren die als functioneel dader worden aangesproken. De RvS heeft laten weten dat het leveren van een inspanning voldoen kan zijn om niet als functioneel dader/overtreder te worden aangesproken. In de huidige praktijk lijkt er in sommige gevallen haast sprake te zijn van een risico-aansprakelijkheid voor woningeigenaren. Men kan zich slechts in zeer bijzondere omstandigheden disculperen zo leert bestudering van de rechtspraak.

Deze uitspraak lijkt een opening te bieden door te stellen dat het ‘in het algemeen treffen van maatregelen’ voldoende kan zijn om aan de zorgplicht die op een eigenaar rust te voldoen. Uiteraard zal latere rechtspraak pas meer duidelijkheid geven over de mogelijkheden om als eigenaar niet aansprakelijk te zijn voor onrechtmatige verhuur door een (onder)huurder.

Conclusie

Naar aanleiding van de tussen uitspraak verwachtte ik niet dat de gemeente met een verklaring zou komen die de RvS tevreden zou stellen. Hoewel de motivering van de gemeente mijns inziens niet erg overtuigend was, achtte de RvS het toch voldoende. Mogelijk had dit te maken met de feiten in deze zaak. De eigenaar had immers niets tot weinig ondernomen om verhuur aan toeristen te verhuren. Zal weer worden vervolgd.